Muhammed bin Abdülvahhab’ın naklettiği kabir ehline ait kerametler

Ümmetin âlimleri, selefi salihinden -radıyallâhu anhum- bazı zatların vefatlarından sonra vuku bulan kerametlerini aktarmışlardır. Bu olaylar, gözleriyle gören güvenilir insanlardan güvenilir başka insanların rivayet etmeleriyle bizlere ulaştırılmıştır. Merhum Şeyh Muhammed bin Abdülvahhab’ın ‘Muhammed bin Suud” üniversitesi yayınları arasında ‘tüm eserleri’ başlığı altında yayınlanan “Ahkâmu Temenni’l-Mevt” adlı eserinde naklettiği bazı kerametleri burada aktarmak istiyoruz.
Kabir ehlinin namaz kılması:

Ahmed bin Affan’ın Hammad’tan onun da Sabit’ten rivayet ettiğine göre Sabit şöyle demiştir: “Allah’ım! Eğer birisine kabirde namaz kılma imkânı verdiysen bana da o imkânı ver” diye dua etmişti. Ebû Naim’in, Cabir’den yaptığı bir nakilde anlattığına göre Cabir: “Kendisinden başka ilah olmayan Allah’a yemin ederim ki; yanımda Hamid et-Tavil de vardı. Sabit el-bennani’yi kabrine koymuş, kabrin üstünü tuğlayla örmüştük. O esnada bir tuğla düşmüş ve mezarın içini görebilmiştim; o kabrinde namaz kılıyordu.”

 

Kabir ehlinin Kur’an okuması:

Ebû Naim ve İbni Cerir’in, İbrahim bin el-Mihlebi ‘den rivayet ettiğine göre o şöyle demiştir: “Bana seher vakti gezinen bazı kimseler
anlattı ki: “Cebbane’de Sabit ei-Benani’nin kabrine uğradığımızda oradan gelen kuran sesleri işittik.” Tirmizi’nin ‘hasen ‘ senetle İbni Abbas -radıyallahu anh-‘t an nakletmiştir:
“Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-‘in ashabından bazıları bir gün çadırlarını farkında olmadan bir kabrin üzerine kurmuşlardı. O gün bir sesin Mülk suresini sonuna dek okuduğunu işittiler. Gelip bu haberi Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-‘e haber verdiklerinde 0:
“O sure, onu kabir azabından koruyan ve kurtarandır ” diye cevap vermişlerdi. Nesai ve Hakim’in Hz. Ayşe -radıyallahu anha- ‘den naklettiğine göre o şöyle demektedir: “Allah Resulü -sallallahu aleyhi ve sellemşöyle buyurmuştur

“Uyuduğumda kendimi cennette gördüm. -Nesai, “cennete girdim ” ifadesini aktarmaktadır- Kur ‘an okuyan birisinin sesini duydum
ve “bu kimdir ” diye sordum. Bana “Harise bin Numan ” diye cevap verdiler. Sonra Allah Resulü -sallallahu aleyhi ve sellem-:

“İyilik böyledir, iyilik böyledir, iyilik böyledir. ” buyurdular. Harise, annesine herkesten iyi davranıyordu.

İbni Ebi Dünya, Hasan’dan rivayet eder: “Bize şu haber ulaştı ki; “Bir insan Kur’an’ı ezberlemeye kalkar ve ezberleyemeden ölürse
hafızlar, onun hafız olmaları için kabirde memur edilir ki kıyamet günü o da hafız olanlarla haşrolunsun.”

Kabir ehlinin birbirini ziyaretleri:

İbni Ebi Şeybe, İbni Sirin’den rivayet eder. O şöyle derdi: “Kişi öldüğünde güzel kefenlenmelidir. Zira onlar kefenliyken birbirlerini
ziyaret etmektedirler” İbni Ebi Üsame “Müsned”inde bu manada ‘Merfu ‘ senetle başka bir rivayette bulunmuştur. Oradaki ifadeler şu şekildedir: “Kabirlerinde birbirlerini ziyaret için yarışırlar.”  “Sizden bir kimse kardeşini defnedeceği zaman güzelce kefensin ” şeklinde bir hadis nakleder İmam Müslim. Tirmizi, İbni Mace, Muhammed bin Yahya el-Hemedani’de “Sahih”inde Ebu Katade’den ‘merfu ‘ olarak şöyle rivayet etmişlerdir:”Sizden bir kimse kardeşini defnedeceği zaman güzelce kefenlesin Zira onlar kabir/erinde birbirlerini ziyaret ederler. ”

Bir ölü vasıtasıyla berzah alemine bir şey göndermek: 

İbni Ebi Dünya, Raşid bin Sa’d’tan ‘la be ‘se bih ‘ bir senetle rivayet etmiştir: “Bir adamın karısı vefat etmişti. Rüyasında bazı vefat
etmiş kadınları görmüş, aralarında hanımını görememişti. Onlara karısından sormuş, onlarda: “siz onun kefenini eksik yapmışsınız. Bu
yüzden bizimle gezinmeye utanıyor” diye cevap vermişlerdi. Uykudan kalkınca Nebi -sallallahu aleyhi ve selllem-‘ e giderek durumu anlatmış O -sallallahu aleyhi ve sellem-: “Güvenilir bir yol var mı bir bakın ” diye buyurmuştu. Ensar’dan ölümü yakında beklenen bir kimseye durum anlatılmış o da: “Eğer birkimse ölüye bir şey ulaştırabiliyorsa ben ulaştırırım” diye cevap vermişti.`O zat vefat edince onun kefenine hanımına iletmesi için, içinde zaferarı otu olan iki elbise koymuşlardı. Adam, rüyasında, hanımını yolladığı elbiselerle diğer kadınların arasında gezerken görmüştü. İbni Cevzi, Muhammed bin Yusuf el-Fereyabi’den rüyasında, kefeni yüzünden annesinin sıkıntı çektiğini gören kadının kıssasını nakleder. Kadının ölen annesi, kızının rüyasına girmiş ve: “bana bir kefen alın ve falan kadın buraya gelecek onunla bana gönderin” demişti. ‘ Ne yapacakları hususunda kendisine danıştıklarını aktaran Muhammed bin Yusuf el-Fereyabi şöyle anlatır: “Onlara: “Onlar kefen/eri içinde birbirlerini ziyaret ederler” hadisini hatırlatarak bir k efen almalan gerektiğini söyledim.” Kefeni verin dediği kadın, kızın annesinin söylediği zamanda vefat etmiş, akrabaları da kefeni onun yanına koymuşlardı.”

Kabiriere inen nur:

İbni Ebi Dünya, Ebu Üsame’nin arkadaşı Ebu Galib’ten şöyle bir rivayet yapar: “Şam’da ölümü yaklaşan bir genç amcasına: “öldüğümde
eğer Allah beni annerne havale ederse annem bana nasıl muamele eder?”diye sormuştu. Amcası: “vallahi o seni cennete atar” diye cevap vermiş, genç: “vallahi Allah, benim annemden daha merhametlidir” diye karşılık vermişti. Bir süre sonra çocuk vefat etmişti. Bende defnederken amcası ile onun kabrine inmiştim. Kabrinde tuğla örerken bir tuğla düşmüş. Düşen tuğladan kurtulmak için amcası geri sıçrayarak kuıtulabilmişti. “Durumun nedir” diye sorduğumda, düşen tuğla yüzünden açılan boşluktan içerisini gören amcası: “kabrinin içi nur dolmuş ve göz alabildiğine geniş” diye karşılık vermişti.

Ebu Davud ve diğerleri Hz. Ayşe’den rivayet eder: “Necaşi vefat ettiği zaman kendi aramızda “kabrinin üstünden nur hiç gitmeyecek
galiba” diye konuşurduk”

İbni Asakir tarihinde Abdurrahman bin Amare’den rivayet edilir. O şöyle anlatmaktadır: “Ahnef bin Kays’ın cenazesinde hazır bulundum.
Kabrine inenler arasındayım. Kabrini düzenlerken kabrinin göz alabildiğine geniş olduğunu gördüm. Arkadaşlarıma olanı gösterdiğİrnde
kimse benim gördüğümü görememişti.”

İbrahim el-Hanefı’den nakledilir: “Mahan el-Hanefı kapısının önünde asılarak idam edilmişti. Biz geceleri onun yanında bir nur görürdük.”

[Mefahim, Seyyid Alevi el Maliki, s.288-291]
Kabirdekilerin bu hallerine karşı çıkan şahıslar acaba Muhammed  b. Abulvehhaba ne dicekler!!

 

Tevessül (Peygamberimiz hayatta iken)

عن عثمان بن حنيف رضى الله عنه : أن رجلا ضرير البصر أتى النبي صلى الله عليه و سلم فقال: ادع الله لي أن يعافيني فقال: إن شئت أخرت لك وهو خير، وإن شئت دعوت. فقال: ادعه. فأمره أن يتوضأ فيحسن وضوءه ويصلى ركعتين، ويدعو بهذا الدعاء: “اللهم إني أسألك، وأتوجه إليك بنبيك محمد نبي الرحمة يا محمد! إني قد توجهت بك إلى ربي فى حاجتي هذه لتقضى اللهم فشفعه في.

Osman b. Huneyf (Radıyallahu anh) şöyle anlatmıştır:

Âmâ (gözleri görmeyen) bir adam, birgün Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e gelip şöyle dedi:

— Ya Resûlullah! Gözlerim görmüyor, duâ edin benim gözlerim iyi ol­sun. Bunun üzerine Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

— İstersen duâ edeyim, istersen sabret, ama sabretmen senin için daha hayırlıdır” buyurdu. Âmâ gözlerinin görmemesinin kendisine çok ağır geldiğini ve açılması için duâ etmesini istedi. O zaman Peygamber Efendi­miz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:

— Öyleyse git, güzel bir abdest al, iki rekât namaz kıl, sonra şöyle duâ et: “Allah’ım! Rahmet Peygamber’in Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile senden istiyor ve sana yöneliyorum. Şu hacetimin yerine getirilmesinde, ey Muhammed ben seninle Rabbi’me yöneldim. Ya Rabbi! Onu benim hak­kımda şefâatçi kıl!”

Osman b. Huneyf (Radıyallahu anh) şöyle diyor:

Bu zat gitti, biz daha Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’ın huzu­rundan ayrılmamıştık ki tekrar geldi, baktık ki gözleri iyi olmuştu. [1]

Hadisin isnâd değeri hakkında Tirmizî (v. 279/892) şöyle demektedir: “Bu, hasen-sahih-garib bir hadistir; biz onu yalnız Ebû Ca’fer el-Hatmi (el-Medeni) tarikinden bilmekteyiz.”

“Ebû İshak, bu hadisin sahih olduğunu söylemiştir” diyen İbn Mace (v. 275/885), Resul-i Ekrem’in, gözlerinden dert yanan sahâbiye, abdestten sonra iki rekat namaz kılmasını emrettiğini de zikretmektedir. Ayrıca Ahmed b. Hanbel’in (v. 241/855) rivâyetinde, “Adam (söyleneni) yaptı ve şifa buldu” ifâdesi mevcuttur.

Hâkim (v. 405/1014), rivâyetin sahih olduğunu söylemekte ve Zehebî de ona muvafakat etmektedir.

Buhârî, Et-Tarîhu’l-Kebîr[2], Tirmizî, Câmi’, ed-Deavât sonları. Tirmizî, hadîsin sahîh olduğunu da söyledi.[3] İbnü Mâce, Sünen, Salâtül-Hâce. İbnü Mâce bu rivâyeti sahîh bulmuştur.[4] Nesâî, Amelü’l-Yevm ve’l-Leyle[5]

Ebû Nüaym, Ma’rifetü’s-Sahâbe Beyhakî, Delâilü’n-Nübüvve[6] ve baş­kaları. Şâhid getirildiği yerlerin dışında, aralarındaki birtakım küçük farklılıklarla berâber bir çok hadîs hâfızı bu rivâyetin sahîh olduğuna hük­metmiştir. Sonrakilerin birçoğu hâric, Tirmizî, İbnü Hibbân, Hâkim, Taberânî, Ebû Nüaym, Beyhakî[7] ve Münzirî onlardandır.[8] Kezâ, İbnü Huzeyme, Sahîh’inde.[9] Hâkim, Müstedrek’inde.[10]

Peygamberin Duâsı İle Tevessül Diyenlerin Görüşü

Tevessülü kabul etmeyenlerin hadis âlimlerinden Elbânî, bu hadisin sahih olduğunu, Peygamberimizin zâtı ile değil, duâsı ile tevessülün var olduğunu söylüyor.

Âmâ olan sahâbi, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e sadece ken­disine duâ etmesi için geldi. “Allah (Celle Celalühü)’a duâ et de gözlerimi iyileştirsin!” diye duâ etmesi bunu gösteriyor. Yani O, Allah’a (Celle Celalühü), Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’ın duâsı ile tevessülde bulunmuştur. Çünkü o kimse biliyordu ki, Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’ın duâsı, diğerlerinin duâsına nazaran daha çok kabule layıktı.

Burada “Allah’ım onu hakkımda şefâatçi kıl!” manası, “Allah’ım onu hakkımdaki şefâatini kabul buyur!” anlamındadır. Yani “onun, gözlerimi bana tekrar geri vermene dair duâsını kabul et!” demektir. “Beni de, onun hakkında şefâatçi kıl!” demesi, yani “Onun (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), bana şefâatini kabul etmen için yaptığım duâyı kabul et!” Bu da, “Onun bana gözlerimi iade etmen hakkında yapacağı duâyı kabul et!” anlamına gelir.

Eğer o gözleri görmeyen kişinin amacı, Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’ın makamına tevessül etmek olsaydı, kalkıp Resûlullah’ın yanına gelerek ondan duâ istemezdi, buna gerek de kalmazdı. Evinde oturup “Allah’ım! Nebinin senin katındaki makamı ve yerinin yüceliği ile sana yöneli­yorum. Sana yalvarıyorum. Bana şifa verip gözümü açmanı istiyorum.” diye duâ ederdi. Fakat o bunu yapmadı.[11]

Niçin? Çünkü bir Arap’tı ve Arap dilinde tevessülün ne anlama geldi­ğini çok iyi anlıyordu. Biliyordu ki, bu duâyı ancak çok şiddetli ihtiyacı olan biri söyler ve kendisine tevessül ettiği insanın adını anar.

Duâ ve Zat’ı ile Tevessül Diyenlerin Görüşleri

Bu hadis, onlarca hadis hafızına göre sahihtir. Tirmizî, İbn Hibbân, Taberânî, Ebû Nuaym, Beyhakî ve Münzirî bunlardandır.

Bu hadiste hem Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in zatı ile hem de duâsı ile tevessül vardır. Evet, Peygamberimizden duâ isteniyor, o da duâ ediyor. Esas mühim nokta; o sahâbeye öğretilen duânın şu kısmıdır: “Peygamber’in (sallallahu aleyhi ve selem) ile sana yöneliyorum.” Burada, Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in bulunmadığı bir mekândan ses­lenme vardır.

Burada, “ey Muhammed ben senin ile Rabbi’me yöneldim (bi nebbiyyike)” denmiş, “Peygamberin duası ile” denmemiştir.

Hafız Munavî diyor ki: Bi nebiyyike sözündeki “be” harfi istiâne (yar­dım talep etmek) içindir. “Peygamberin ile” derken “Peygamberinin duası ile” demedi. Araplarda kesin olan akli veya sabit olan nakli bir delil yok ise, bir sözü zahirine hamlederler. Ve asıl olan sözün zahiridir.

Ey Allah! Senden istiyorum ve sana peygamberin rahmet peygamberi ile yöneliyorum derken, yani peygamberin zatı ile yöneliyorum, sonra ey Muhammed! diyor. Arap dilinde “ey Muhammed’in duası” sözü doğru değil­dir. Ey Muhammed! dedi. Bir kimsenin gelip de, “ey Muhammed’in duası” demesi sahih değildir. Ona denir ki; bu cümle sahih değil. “Ya Muham­med!” deyince, Resûlü’nün zatı kastedilir.

İmam Ahmed de, bunu böylece anlamıştır. Kendi zamanında yaşayan Safvan b. Süleyman hakkında sorulunca ne dedi? Safvan öyle bir zattır ki, onun sözüyle yağmur talep edilir. Ve onun anılmasıyla gökten yağmur dü­şer. İşte bu faziletli insanlarla tevessüldür.

İmam Mirdavî “el-Hanbelî el-İnsaf fî ma’rifeti’r-râcih mine-l-hilâf” ki­tabında diyor ki:

Ahmed b. Hanbel dedi ki: Yağmur kesilince dua edene, Peygamber’le tevessülde bulunması müstehabdır. Demek ki Peygamber’in duasıyla teves­sül eder. Bu Peygamber’in duası sözleri merduttur, reddolunmuştur.

Ahmed b. Hanbel (v. 241/855), zat ile tevessülü kabul ediyor; mezhe­bi­nin görüşü de bu yöndedir. Mensek adlı eserinde de yazılıdır. Ayrıca Elbânî’nin Tevesseül adlı eserinin 62. sayfasında Ahmet b. Hanbel’in teves­sülü kabul ettiğini yazıyor. İmam Ahmed’in oğlu Abdullah, babasının, Efen­di­miz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in saçıyla tevessülde bulunduğunu; onu öp­tüğünü ve içine daldırdığı kaptaki suyu şifa niyetiyle içtiğini söyle­miştir.[12]

Âmâ olan sahâbe, kendisine öğretilen sözlerle duâ etmeyip, yalnız Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) onun için duâ etseydi, duâ ile tevessül olmuş olurdu. Zat ile tevessülü kabul etmeyen Elbânî, Tevessül adlı eserinin 108. sayfasında “Nebin Muhammed ile sana yöneliyorum” sö­zünü şöyle yorumlamıştır;

“Sana Nebin Muhammed’in duâsı ile tevessülde bulunuyorum”. Biz de: “Sözde asıl olan zâhirdir ve hakikattir” kâidesinden hareketle, mecâza gitmek bir yorumdur, bu yorum da delilsiz olmaz, deriz.

Hâlbuki Elbânî, Tevessül adlı eserinin 106. sayfasında 45. dipnotta, zat ile tevessül hakkında hadisi yorumlamak batıldır, demişti. Daha sonra da, 110. sayfada “Eğer o kör sahabi hadisi, olduğu gibi zâhirine hamledi­lirse, bu Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’ın zatına tevessüldür” Fakat bu ifâdeyi kendisinden sonra gelen “Allah’ım! Onu bana şefâatçi kıl, beni de ona şefâatçi kıl!” cümlesi iptal edip, anlamsız kılar.

Öyleyse, geriye bu cümle ile ondan önceki cümlenin arasını bulmak kalıyor, diyor. Elbânî yorum yapılmadığı takdirde, bu hadis için zat ile te­vessül olduğunu kabul ediyor. Ama sonra yine bir yorum getirerek kabul etmiyor.

Elbânî: Daha sonra esneklik göstererek şöyle diyor: “Âmâ adam, ger­çekten Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in zatı ile tevessülde bulun­duysa, bu tevessül çeşidi, Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e has bir hüküm olur. Diğer peygamberler ve sâlih zatlar bu hükme dâhil olmazlar. Bu Allah’ın son Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e verdiği hasletler­dendir.

Nitekim bu görüş Ahmed b. Hanbel ve İzzeddîn b. Abdisselâm’dan nakledilmiştir. [13] Yani Ahmed b. Hanbel ve İzzeddîn b. Abdisselâm Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’ın zatı ile tevessülü kabul ediyorlar.

Bizde diyoruz ki: Ahmed b. Hanbel ve İzzeddîn b. Abdisselâm, bu ha­disi, Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in duâsı ile yorumlamayıp, zatı ile tevessül olarak yorumlamış ve Peygamber ile tevessül yapılacağı hük­münü vermişler iken, Elbanî’nin hadiste duâ ile tevessül varmış gibi yo­rumlar yapmasının bir anlamı kalmaz. Elbanî’nin ifade ettiğ gibi, Ahmed b. Hanbel ve İzzeddîn b. Abdisselâm, Resûlullah’ın zatı ile tevessül var deyip, bunu kabul etmelerini delil olarak alırız.

İTİRAZ

İmam Ahmed ve İz b. Abdusselam’ı delil gösterip, onların Nebi (aleyhisselam)’ye has olabileceğini söylediği bir şeyi herkese tamim ede­rek, gelmiş geçmiş bütün günahları affedilmiş, cennette olduğunu cezmet­tiğimiz beşerin en hayırlısıyla, akıbetlerinin ne olduğunu bile bilme­diğimiz başkalarını kıyas etmeyin.

CEVAP

Biz yalnızca İz b. Abdusselam’ı delil göstermedik ki geride tevessül konu­sunun başında da görüleceği üzere mesheb imamlarından sizin itibar ettiği­niz bir çok alimin zat ile tevessülü kabul ettiklerini gösteren kaynak­ları verdik((Bu kaynaklari bloğumuzun TEVESSUL konusuna girip bulabilirsiniz)). Siz bunların bir kısmına hiç cevap vermediniz tevessülü kabul eden Ebû’l-Ferec b. el-Cevzî gibi , bir kısmına hata etmiş, bir kısmına şahsi görü­şüdür dediniz, bir kısmının da sözünü tevil ederek tevessülü kabul eden bu alimleri görmezden gelerek kendinizi ve başkalarını yanıltmaya çalıştınız.

İz b. Abdusselam yalnız Resulullah ile tevessülü kabul ediyo. Siz Resulullah ile bile olsa tevessülü kabul etmiyorsunuz.

Biz de deriz ki: Savunduğunuz birçok fikirlerin kaynakların olarak gös­ter­diğiniz yukarıda adı geçen sizin ve bizim İtibar ettiğimiz âlimler, sizin bidat dediği bir ameli zat ile tevessülü kabul ediyorlar. Siz ise kabul etmiyosunuz. Biz bu hadisteki âmânın yaptığını sizin yorum ve zanlarınza göre deyil yukardaki alimlerin anladığı şekilde zat ile tevessül olarak görü­yoruz.

İTİRAZ

Eğer o gözleri görmeyen kişinin amacı, Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’ın makamına tevessül etmek olsaydı, kalkıp Resûlullah’ın yanına gelerek ondan duâ istemezdi, buna gerek de kalmazdı. Evinde oturup “Allah’ım! Nebi’nin senin katındaki makamı ve yerinin yüceliği ile sana yöneli­yorum. Sana yalvarıyorum. Bana şifa verip gözümü açmanı istiyo­rum.” diye duâ ederdi. Fakat o bunu yapmadı.[14]

Niçin? Çünkü bir Arap’tı ve Arap dilinde tevessülün ne anlama geldi­ğini çok iyi anlıyordu. Biliyordu ki, bu duâyı ancak çok şiddetli ihtiyacı olan biri söyler ve kendisine tevessül ettiği insanın adını anar.

CEVAP

Evet, o gözleri görmeyen zat, bir Arap’tı. Âmâ tevessülün ne anlama geldiğini ve Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in Allah katında değerini biliyordu. O’na gidip kendisi için duâ etmesini isteyerek, câiz olan tevessül çeşitlerinden birini yaptı.

Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) de, ona öğrettiği duâ şek­liyle, câiz olan tevessüllerden diğerini tatbik ettirdi öğretti. Yani; Peygam­berimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in ona öğrettiği şekilde, kendi evine gidip Efendimiz’in olmadığı o mekânda, onun adını anarak duâ etmesini söyledi. Görmek istemeyene dağı gösterseniz görmez. İşte sahabe sizin dediğiniz gibi evinden Resulullah’ın olmadığı yerden seslenip onun adını alarak dua etmiş niye görmüyor sunuz bunu.

Yukarıdaki âmâ hadisinin sonunda “Bir hâcetin olursa bunun gibi yap.” ziyade  vardır.

İbnu Ebî Hayseme Târîh’inde (İbn-i Teymiyye’nin Kâide fî’t-Teves­sül­’ünde olduğu gibi:106) şöyle dedi:

حدثنا مسلم بن إبراهيم ، ثنا حما بن سلمة أنا أبو جعفر الخطمي عن عمارة بن خزيمة عن عثمان بن حنيف رضي الله تعالى عنه

أن رجلاً أعمى أتى النبي (ص) فقال : إني أصبت في بصري فادع الله لي قال : ((اذهب فتوضأ وصل ركعتين ، ثم قل : اللهم إني أسألك واتوجه إليك بنبيي محمد نبي الرحمة يا محمد إني أستشفع بك على ربي في رد بصري اللهم فشفعني في نفسي وشفع نبيي في رد بصري ، وإن كانت حاجة فافعل مثل ذلك )) . اهـ .

Bize Müslim İbnu İbrâhîm tahdîs etti. (O), bize Hammad İbn-u Se­leme tahdîs etti (dedi. O) bize Ebû Ca’fer el-Hatmî Umâre İbn-u Huzeyme’den haber verdi (dedi. O) Osmân İbnu Huneyf (Radıyallahu anhu)’ten:

Bir adam Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’ye geldi ve gözüme bir kör­lük isabet etti; benim için Allah’a dua et dedi.

O da şöyle buyurdu: “Git abdest al ve iki rekat namaz kıl; sonra da ‘Ey Allahım!.. Muhak­kak ki ben, Nebîm rahmet Nebîsi Muhammed ile senden istiyor ve sana yöneli­yorum!.. Ey Muhammed!.. Muhakkak ki ben, gözümün bana geri verilmesi hususunda seninle Rabbime mürâcaat edip şefâat isti­yorum!.. Ey Allah’ım!.. Beni kendim için şefâatçi yap. Nebîmi gözümün geri ve­rilmesinde şefâatçi yap. Bir hâcet olursa bunun gibi yap.”

Bu ziyâdeyi, İbn-ü Ebî Hayseme, Târîh’inde Sahîh bir senetle rivâyet etti.

İbnü Ebî Hayseme’nin Senedi: Müslim İbnü İbrâhîm, Hammâd İbnü Se­leme’den, O, Ebû Ca’fer el-Hatmî’den, O, Umâre İbnü Huzeyme’den, o da, Osman İbnü Huneyf’den….

Gerek İbn-ü Teymiyye, gerekse Elbânî, şu isnâdın râvîleri için zayıf­tırlar, diyemiyorlar. Yalnız, Hammâd, Şu’be’ye zıt rivâyet yaptı. Dolayısıyla sağlam bir râvî olan Hammâd, kendinden daha sağlam olan Şu’be’ye ters rivâyet etmiştir; “rivâyeti, şâz olduğundan zayıf bir rivâyet hâline gelmiş­tir” mealinde sözler söylüyorlar.

Derim ki (Mahmud Saîd el-Memduh) : Bu son derece sahîh bir senet­tir.

İTİRAZ

Hammâd İbn-u Seleme, sika, hâfız ve yüce bir dağdır. Bununla bera­ber metindeki bir ziyadenin bulunmasıyla ki o, Hammâd İbn-u Eleme’nin rivâyet etmekte tek kaldığı ‘hâcet olursa bunun gibi yap’ fazlalıktır illetli görülmüştür. Bu, (Hammâd’ın) Şu’be’den rivâyette tek kal­dığı bir ziyâde’dir. O yüzden şâz oluyor.

CEVAP

Bu iddiâya verilecek cevâp şudur: Şüphesiz ki, sikanın ziyadesi, hadîs’in aslını ortadan kaldırmak veya onda kendinden daha sika olanın rivâyetine bir tür muhâlefet bulunmadığı müddetçe makbûldür. ‘Hâcet olursa bunun gibi yap‘ sözü hadîsin aslını ortadan kaldırmamaktadır veya ona muhalif olmamaktadır; aksine ona tamamen uymaktadır. Çünkü aslı umum ve hadîs’in ve hangi vakitte olursa kullanılmasıdır.

Hammâd’ın hata etmesi, hiçbir hücceti bulunmayan mücerred bir zandır. Bu hususta en çok denilebilecek olan, bunun bir sıkanın ziyadesi olduğu, onda hiçbir münafaat çeşidinin bulunmadığı, dolayısıyla tereddüt­süz olarak makbûl olduğudur.

Müteşedditleri (tenkidde son derece şiddetli davrananları) tebkît için diyoruz ki:

Eğer bu ziyâde sahîh değilse, o zaman evlâ olan sikaların ziyâdesinin şâz hadis babından olmasıdır. Tevfîk ancak Allah iledir…

Bu Hâfız, İmâm Ebû Hâtim İbnu Hibbân “es-Sikât”da (1/8) Hammâd İbnu Seleme’nin rivâyette tek kaldığı bir ziyade üzerinde şu sözleri söy­lemektedir:

“Bu lafızda Hammad İbnu Seleme tek kalmıştır. O sika ve emniyet edilen bir ravîdir. Bize göre sikalardan gelen ziyâde lafızlar makbûldür. Çünkü bir topluluğun bir şeyi dinlemek için bir şeyhe gelmesi, sonra da onlardan birine o şeyden bir kısmının gizli kalması ve itkanda onun gibi veya ondan daha aşağıda olan birinin onu ezberlemesi olabilecek bir şey­dir.” (Bitti.) Bu söz, iyice akledilmesi gereken sağlam bir sözdür.

Tenbîh:

Burada makamın bir açıklamadan boş bırakılması yaraşmaz ki o da şu­dur: Hammad İbnu Seleme’nin sadece bir raviye -ki o Şu’bedir- muhalefeti iddiasıyla bu ziyadeyi reddetmekte süratle koşuşturan Elbânî’yi bir başka yerde Hammâd İbnu Seleme’nin bir topluluğa muhalefet etmesini kabûl ederken bulacaksın.

O, Sahîha’sında (1/203) şu ifadeleri kullanıyor:

“Hammâd İbnu Seleme cemâata (topluluğa)[15] muhâlefet etti… Muhte­meldir ki; cemâatin ezberlemediğini” (Elbânî’nin Sözü Bitti.) Hevâdan (Nef­sin şiddetli arzu ve sevdâsından) Allah’a sığınırız…

Buna göre Hammâd İbnu Seleme’nin rivâyetinin ziyadesi onun inkârı için kitap yazan Elbânî’ye varıncaya kadar sâbittir. Ve’l-hamdü lillahi Rabbi’l-âlemîn…

Şâyet bir hâcetin olursa, tekrar böyle yap!

İbn Teymiyye ve mezhebini taklit eden Elbânî ve yollarında gidenler, bu sahih ziyâdeden hiç mi hiç hoşlanmıyorlar. Çünkü bu, tevessülün her zaman dua isteme manasında olmadığını ve onun illa da dua ile olmayabi­leceğini göstermektedir.

Bu ziyâdeyi, İbn Ebî Hayseme, Târîh’inde Sahîh bir senet ile rivâyet etti. İbn Ebî Hayseme’nin senedi: Müslim b. İbrâhîm, Hammâd b. Se­leme’den, O, Ebû Ca’fer el-Hatmî’den, O, Umâre b. Huzeyme’den, O da, Osman b. Huneyf’den…

Gerek İbn Teymiyye, gerekse Elbânî, şu isnâdın râvîleri için zayıftır­lar, diyemiyorlar.

İTİRAZ

Şu’be ve Ravh b. Kâsim, Hammâd’tan daha hâfızdır.

CEVAP

Öyle olsa ne olur? Hammâd sikadır. Sika’nın/sağlam bir râvînin (ken­dinden daha sağlam olanın rivâyetine ters olmayan) ziyâdesi de makbûldür. Burada ise zıtlık yoktur. Öyleyse mesele kalmaz.

İTİRAZ

Lafızların değişikliğinden dolayı, rivâyet mana ile olmuş ola­bilir.

CEVAP

Bu sözünden anlaşıldığına göre, iddianda kesinlik yoktur. Demek ki, (olmayabilir) de. Üstelik mana ile rivâyet câiz olsa da, olmasa da, (metnin bir parçası olarak yapılan) ilâve câiz değildir.[16]

İTİRAZ

Bu ilâve Osman’ın kendi idrâcı/rivâyete ilâvesi ve sokuştur­ması da olmuş olabilir.

CEVAP

Bu İddianda da kesinlik olmayıp tereddüt vardır. Kaldı ki asıl olan (İdrâc)ın (olmaması)dır. (Olduğu) iddiâsı delîle muhtâcdır. Delîliniz de yok­tur. Şu hâlde davanız batıldır.

İTİRAZ

Bu ilâve sâbit olsa bile, bunda karşıtlar için hiçbir delil yok­tur. En fazla, Osman b. Huneyf, duanın bir kısmıyla dua edileceğini bazı­sıyla da dua edilmeyeceğini, zannetmiştir.

CEVAP

Bu ilâve, seni ve yandaşlarını bitiren bir hüccettir. Senin Osman’a ya­kıştırdığın ve iftirâ ettiğin şey, Nebî (aleyhisselamın) (âmâya dua ettiği) zannına dayanmaktadır. Hâlbuki zannın bâtıldır. Nebî (aleyhisselâm) ona dua etseydi, hâdiseye şâhit olan Osman b. Huneyf bunu nakle­derdi…[17] Bundan dolayı, Beyhakî, hadisten evvel, (âmâya, sabretmediği zaman, içinde şifâsı bulunan şeyi öğretmek hakkında gelen rivâyetler babı) başlı­ğını koydu. Dua ettiği kabûl edilse bile, bunu yaşarken yapılacak dua ile sınırlandırmanın bir dayanağı yoktur. Zîrâ Nebî (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’nin ahirete göçtükten sonra da, dünyadakilere dua ettiği sahîh ha­dislerle sâbittir.

Bekr b. Abdullah (Radıyallahu anh)’tan rivâyet edilen bir Hadis-i şe­rifte, Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:

“Benim hayatım, sizin için hayırlıdır, (sağlığımda bir takım işler) ya-parsınız, size (onlarla ilgili hükümler) bildirilir. Ben öldüğümde ise, vefâtım sizin için hayırlı olur, çünkü amelleriniz bana (kabrimde) arz edilir, hayır görürsem, Allâh’a hamdederim, şer görürsem, Allâh’tan sizin için af dile­rim” [18]

Bu hadîs-i şerîfi, Bezzâr gibi bir hadîs hâfızı, Müsned’inde zikret-miştir. Hâfız Irâkî’nin oğlu “Bu hadîsin isnâdı çok iyidir” demiştir.

İTİRAZ

Bu ilâve, hadise terstir

CEVAP

Evet, size göre öyle. Lâkin hevâsına tapmayan âlimlere göre ise, ters değildir. Senin iddiâna göre, şu ilâve hadisten olmadığı hâlde Os­man b. Huneyf tarafından hadise sokulan bir ilâveydi. Osman b. Huneyf, hadise ters olacak bir ilâveyi ona sokuşturacak kadar, haşa cahil bir miydi demek istiyorsunuz.

---

[1] İbn Mace, İkame: 189; Ahmed b. Hanbel IV, 138; Tirmizî IV, 281-282; İbn Mace 1/313; Hepsi de Osman b. Huneyf yoluyla rivâyet etmişlerdir. Tirmizî bu hadis için hasen sahih, Ebû İshak, Hâkim ve Zehebî de sahih demiştir.

[2] İmâm Buharî, Et-Tarîhu’l-Kebîr (Dârü’l-Fikir): 6/209-210

[3] Tirmizî, Sünen: (H:3578)

[4] İbnü Mâce, Sünen:1/157, (H:1385), Dârü’l-Ma’rife.

[5] Nesâî, Amelü’l-Yevm ve’l-Leyle (H:660),

[6] Beyhekî, Delâilü’n-Nübüvve: 6/166,167,168

[7] Beyhekî, Delâilü’n-Nübüvve: 6/167,

[8] İmâm Kevserî, Makâlât:389-390.

[9] İbnü Huzeyme, Sahîh… Münzirî, Et-Terğîb ve’t-Terhîb (Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî:128, H:1008)

[10] Hâkim, Müstedrek: (1/526) Münzirî, Et-Terğîb ve’t-Terhîb (Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî: 128, H:1008)”

[11] Elbânî, Tevessül, Türkçe Tercüme, 1. baskı 1995, s. 101, Guraba Yayınları.

[12] ez-Zehebî, Siyeru A’lâmi’n-Nübelâ, XI, 212. (Ebû Bekir Sifil’in sitesinden)

[13] Elbânî, Tevessül, Arapça, s. 83, Tercüme s. 110. Mubarekfuri, Tuhfetul Ahvezi, 9/96

[14] Elbânî, Tevessül, Türkçe Tercüme, 1. baskı 1995, s. 101, Guraba Yayınları.

[15] “Cemâate muhalefet etti” sözü hatâdır. Aksine sika İmâm Fizârî “Aşretü’n-Nisâi” (sh:90) isimli eserinde mütâbeat etti. Sonra Ali İbnu Zeyd’ten yaptığı bir rivâyetle de Hammâd’ın kuvvetlenmekte olduğunu anlattı. Bu da hatadır. Ali İbnu Zeyd sanki hata ederek onu iki şekliyle rivâyet etti. Bir şekil Hammad’ın rivâyeti gibi, diğeri de ona muhaliftir. El-Müsned (6/182) Maksadım bu hatalara tenbîhte bulunmak değildir. Lâkin makssad Elbânî’nin ibâresini zikretmek ve Hammâd İbnu Seleme’nin ziyadesinin a’mâ hadîsinde kabûl edilmesinin daha evlâ olduğudur.

[16] Metnin tefsîri, takyîd, îzâh, tâ’mîm ve benzeri mâhiyette veya onunla alâkasız olarak râvînin sarfettiği sözlerin, hadîsden zannedilerek rivâyete eklenmesi şeklinde olan idrâc ise, evvelâ bir yanlışlık eseri olarak metne ilâve edilmişti. Bunun bilinerek veya bi lenlere aktarılmaya devâm edilmesinde ise zarar yoktur.

[17] Üstelik bir yandaki dua, öte yandaki tevessüle ve vesîle olmaya mâni’ de değildir.

[18] İbn Sa’d, et-Tabakâtü’l-Kübrâ, II, 194, İbn Hacer, el-Metâlibu’l-Aliye, IV, 22 (no: 3853); Heysemî, Mecmau’z-Zevâid, VIII, 594, (no: 14250).

Aıntı: Selefilik Adı Altındaki Görüşlere Selefice Cevaplar 

İMAM İBNİ HACER EL HEYTEMİ EL MEKKİNİN(R.A) YAZDİĞİ MÜTHİŞ ESER…!

Hamd Allaha,Salat ve selam onun Resulune(s.a.s),Ehli Beytine(a.s) ve şerefli sahabilerine(r.a) olsun!

Değerli kardeşlerimiz,Vehhabilere bir cevapta ehli sünnetin büyük alimlerinden İmam İbni Hacer el Heytemiden(r.a) gelmektedir.İmam ibni Hacer(r.a) Resulallahin(s.a.s) kabrinin ziyaretinin doğru olduğu yönünde bir kitap yazmiştir ve bu kitabin adi “Cevher el Münezzem fi Ziyaretul Kabril Mükerrem”(Darül havi yayinevi,Beyrut,Lübnan).Bu kitabin 171-ci sayfasinda diyor ki:

Ibni Teymiyyenin kötü eyleminden önce bu dünyada hiç kimse Resulallahla(s.a.s) istiğase ve tevessüle karşi gelmemişdir.Peygamberle(s.a.s) Tevessül Peygamber(s.a.s) gönderilmeden önce,şimdi ve kiyamet günü her durumda hasendir

Hâfiz Ibnu Hacar El-Askalânî : « Namazda dua yenilestirmek caiz’dir..!!

Hâfiz Ibnu Hacar El-Askalânî : « Namazda dua yenilestirmek caiz’dir eger (sünnette getirilen dualari) inkâr etmiyorsa »

Sahih El-Buhârî’nin serhi olan « Fethu’l-Beri » (cilt 2. Sayfa 287) kitabinda :

Bir adam’in resulullâh’in arkasinda namaz kildigi halde bir dua yenilestirdigi rivayet edilen hadîsin serhinde Imâm Ibnu Hacar söyle diyor :

« Bu hadis, namazda sünnette rivâyet edilen dualari inkar etmeyen baska dua yenilesmek caiz olduguna dair bir delil olarak aldik »

Hz adem(as) ve tevessül(2)

serhi el mevahibul leduniyye sayfa 89 imam zerkani(ra)

HZ ADEM ALEYHISSELAM HADISIN DEVAMI

İbni Münzir tefsirinde, Hz. Âdem’in tevessülü ile alakalı hadisi şerifi destekleyici Muhammed bin Ali bin Hüseyin bin Ali’den bir rivayet nakleder:

لما أصاب آدم الخطيئة عظم كربه واشتد ندمه فجاءه جبريل عليه السلام فقال يا آدم هل أدلك على باب توبتك
الذي يتوب الله عليك منه قال بلى يا جبريل قال قم في مقامك الذي تناجي فيه ربك فمجده وامدح فليس شيء
أحب إلى الله من المدح قال فأقول ماذا يا جبريل قال فقل لا إله إلا الله وحده لا شريك له له الملك وله الحمد
يحيي ويميت وهو حي لا يموت بيده الخير كله وهو على كل شيء قدير ثم تبوء بخطيئتك فتقول سبحانك اللهم
وبحمدك لا إله إلا أنت رب إني ظلمت نفسي وعملت السوء فاغفر لي إنه لا يغفر الذنوب إلا أنت اللهم إني
أسألك بجاه محمد عبدك وكرامته عليك أن تغفر لي خطيئتي. قال ففعل آدم فقال الله يا آدم من علّمك هذا فقال
يا رب إنك لما نفخت فيَّ الروح فقمت بشراً سوياً أسمع وأبصر وأعقل وأنظر رأيت على ساق عرشك مكتوباً
بسم الله الرحمن الرحيم لا إله إلا وحده لا شريك له محمد رسول الله فلما لم أر على أثر اسمك اسم ملك مقرب
ولا نبي مرسل غير اسمه علمت أنه أكرم خلقك عليك قال صدقت وقد تبت عليك وغفرت لك

“Hz. Âdem hataya düştüğü zaman çok üzülüp pişman olmuştu. Cebrail –aleyhisselâm- ona gelerek “ey Âdem, sana Allah’ın tövbeni kabul edeceği bir tövbe kapsından haber vereyim mi” diye sordu. O da: “bildir ya Cebrail” diye karşılık verdi. Kalk ve daha önce Allah’a münacatta bulunduğun şu yere git. Sonra ona övgülerde bulunarak hamdüsenada bulun. Zira Allah’a, hamd etmekten daha makbul bir şey yoktur. Bunun üzerine Hz. Âdem “peki sonra ne diyeyim ya Cebrail?” diye sorar. O da:

“hiçbir ilah yoktur ancak Allah vardır, onun ortağı yoktur, mülk onundur, hamd ona mahsustur, o diriltir ve öldürür. O Hay’dır ve asla ölmez. Bütün hayırlar onun elindedir. O her şeye gücü yetendir” de ve yaptığın hatadan bahsettikten sonra şöyle de: “Allah’ım seni tenzih eder ve hamd ederim. Senden başka ilah yok. Rabbim ben kendi nefsime zulmettim ve kötü bir şey yaptım. Beni bağışla. Günahları ancak sen bağışlarsın. Kulun Muhammed’in senin yanındaki değeri ve makamı hürmetine senden beni bağışlamanı istiyorum.

” Hz. Âdem denilenleri aynen yaptıktan sonra Allah -celle celâluhu- ona: “böyle dua etmeyi sana kim öğretti?” diye sormuştur. Bunun üzerine o: “Allah’ım sen bana ruh üfürdükten sonra; işiten gören ve akıl eden tas tamam bir insan olduğumda arşın direklerinde (sak) “Allah’tan başka ilah yoktur. O tektir ve ortağı yoktur. Muhammed onun resulüdür” yazdığını gördüm senin isminin yanında onun isminden başka, ne bir mukarreb meleğin, ne de bir peygamberin ismini görmedim. Böylelikle anladım ki senin katında o mahlûkatın en değerlisidir.” Bunun üzerine Allah -celle celâluhu-:

“Evet doğru söyledin. Tövbeni kabul ettim ve günahlarını bağışladım” buyurmuştur.”[1]

Ebu Bekir el-Acurri’nin “Şeriat” adlı kitabında (246/2) tevessül rivayetini destekleyici bir şahid zikreder:
“Harun bin Yusuf et-Tacir, Ebu Mervan el-Osmanî’den, o, babası Osman bin Halid’den, o, Abdurrahman bin Ebu Zenad’tan o da babasından naklen Hz. Âdem’in tövbesinin kabulüne sebep olan kelimeler ila alakalı şöyle bir rivayette bulunmuştur:

من الكلمات التي تاب الله بها على آدم قال اللهم إني أسألك بحق محمد عليك قال الله تعالى وما يدريك
ما محمد قال يارب رفعت رأسي فرأيت مكتوباً على عرشك لا إله إلا الله محمد رسول الله فعلمت أنه أكرم خلقك

“Hz. Âdem: “Allah’ım ben senden Muhammed’in hakkı ile istiyorum” diye dua edice Allah: “Sana Muhammed’i kim bildirdi ey Âdem” diye sormuştu. Hz. Âdem cevaben: “Ya rabbi! Gökyüzüne başımı kaldırdığım zaman senin arşında “Allah’tan başka ilah yoktur, Muhammed onun resulüdür” diye yazıldığını gördüm. Anladım ki senin katında mahlûkatın en değerlisi o’dur” demiştir.”
Bu rivayet, Abdurrahman bin Zeyd’ten yapılan diğer rivayeti daha da kuvvetlendirmektedir.

Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem- cennete girmeden önce hiçbir peygamberin cennete girmeyeceğini bildiren bir hadisi şerif vardır. Bu rivayet, o -sallallahu aleyhi ve sellem- ’in, -Hz. Âdem’in kendisiyle tevessül etme arzusunun gösteren rivayette olduğu gibi- üstün bir mertebeye sahip olduğunu bildirmektedir,
Ömer bin Hattab -radıyallâhu anh-’dan rivayetle Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur
الجنة حرمت على الأنبياء وحرمت على الأمم حتى تدخلها أمتي
“Ben cennete girmeden oraya girmek, diğer peygamberlere haram kılınmıştır. Ümmetim girmeden cennete girmek, diğer ümmetlere cennete girmek haram kılınmıştır.” [2]

Mele-i a’la’nın her tarafında, Peygamber efendimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-’in isminin yazılmış olduğunu bildiren rivayetler, o -sallallahu aleyhi ve sellem-’na Allah tarafından verilen üstünlüğü göstermeye yeter.
Ka’bu’l-Ahbar şöyle nakleder: “Allah, Âdem -aleyhisselâm-’e peygamberlerin sayısı kadar “asiyyen” (bakılacak) indirmiştir. Hz. Âdem, oğlu Şit’e donerek:

“Oğlum, sen benden sonra bana halife olacaksın. Bu hilafeti takva ile imar ederek, insanların tutunabileceği sapasağlam bir kulp olarak kabul et. Ne zaman Allah’ı zikredersen yanında Muhammed ismini de zikret. Zira ben ruh ile ceset arasındayken onun ismi arşın direkleri (sak) üstünde yazıyordu. Bana hayat verildiğinde onu, orada yazılı olarak gördüm. Bütün semavatı dolaştım nereye baktıysam onun isminin yazdığını gördüm.

Allah beni cennete yerleştirdiğinde gördüğüm her sarayda, her odada onun isminin yazdığını gördüm. Hurilerin gerdanlarında, cennetteki her fidanda, tuba ağacında, sidretü’l-müntehanın yapraklarında, meleklerin göz kapaklarında (etrafülhucub ve beyne ayuniha) hep onun ismini gördüm.

Öyleyse sende onu çokça zikretmelisin. Melekler de her zaman onun adını zikrederler.” [3]

Şeyh İbni Teymiye: “Allah -celle celâluhu-’nun Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-’in ismini arşın direklerine (sak), cennetteki her kapıya, her kubbeye ve her yaprağa yazdığını anlatan rivayetler vardır” diyerek, peygamberimizin üstün makamını ve onu anmanın önemini vurgulayan, buna benzer birçok rivayet sıralamıştır.

Geride de zikrettiğimiz gibi, İbni Cevzi, Meysere’den şöyle bir rivayette bulunmuştur:

“Meysere şöyle anlatmıştır: “Bir gün Allah Resulü’ne “Sen ne zaman peygamber oldun diye sordum.” Bu sorunun cevabında Efendimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-:
لما خلق الله الأرض واستوى إلى السماء فسواهن سبع سموات وخلق العرش كتب على ساق العرش
محمدرسول الله خاتم الأنبياء ، وخلق الله الجنة التي أسكنها آدم وحواء فكتب اسمي على الأبواب والأوراق
والقباب والخيام وآدم بين الروح والجسد فلما أحياه الله تعالى نظر إلى العرش فرأى اسمي فأخبره الله إنه
سيد ولدك فلما غرهما الشيطان تابا واستشفعا باسمي إليه

“Allah, yeryüzünü yaratıp semaya yönelerek onu yedi kat olarak düzenlediği zaman, arşı yaratıp, arşın direklerine (sak) peygamberlerin sonuncusu Muhammed Allah’ın resulüdür diye yazdığı zaman, cenneti yaratıp oraya Âdem ve Havva’yı yerleştirip, bütün kapılarına yapraklarına, çadırlarına (hıyam) ve kubbelerine benim ismim yazdığı zaman, Âdem ruh ile ceset arasındayken ben yaratılmıştım. Allah, Âdem -aleyhisselâm-ı dirilttiği zaman arşa bakıp ismimi gördüğünde, Allah ona: “o senin çocuklarının efendisidir” diye bildirmişti. Şeytan, Âdem ve Havva’yı aldattığında benim ismim ile Allah’tan şefaat dileyerek tövbe etmişlerdir.” [4]

Allah resülü -sallallahu aleyhi ve sellem- ile yapıldığı ildirilen rivayetlerdeki tevessül, O, daha yeryüzüne teşrif etmediği zamanlarda gerçekleşmiştir. Geride de zikrettiğimiz gibi tevessül meselesinde altının çizilmesi gereken önemli nokta, tevessül edilen kişi ya da şeylerin Allah katında üstün bir mevkie sahip olmalarıdır. Tevessül edilen kişi ya da şeylerin dünyada hazır ve yaşıyor olmaları şart değildir.

Dolayısıyla “Birisiyle tevessül etmek, ancak, tevessül edilen kişi hayatta ise caizdir” diyenlerin iddiaları, bir delile dayanmayan, hevaya istinat eden bir söz olmaktan öteye geçmemektedir.

Hâkim, Suyuti, Subki ve Belkıni’nin de aralarında bulunduğu hadis ilminde güvenilirlik ve üstün dereceleri bilinen büyük hadis hafızı, ya bu hadisi rivayet etmiş, ya da onu şahit olarak zikrederek ‘sahih’ kabul ettiklerini göstermişlerdir.

Beyhaki, hiçbir ‘mevzu’ rivayet yapmadığını söylediği “Delâilü’n-Nübüvve” adlı kitabında bu hadisi nakletmiştir. Zehebi, Beyhaki’nin bu kitap için: “Bu kitaba sımsıkı sarılın zira oradaki her şey hidayet ve nurdan ibarettir”[5] demiştir.
İbni Kesir “Bidaye” de bu hadisi zikretmiş, İbni Teymiye “Fetava” da başka bir hadis için şahid olarak kullanmıştır.

Ulemanın hadis hakkında ihtilafa düşmüş olmaları; kimisinin ret kimisinin de kabul etmeleri anormal bir durum değildir. Zira birçok hadis hakkında bundan daha fazla ihtilafa düşülerek daha fazla tenkitler yapılmıştır. Hatta bu ihtilaflar sonucunda büyük telif eserler oluşmuş, istidlaller yapılmış, her iddianın sahipleri diğer âlimler tarafından sigaya çekilmiştir.

Fakat altının çizilmesi gereken bir şey var. Ulema arasındaki bu ihtilaflar, asla hadisin kuvvet derecesindeki bir tartışmadan öteye geçmemiş; farklı düşünen tarafın şirk, küfür ve sapkınlık ile itham edilmesine sebebiyet vermemiştir. Hz. Âdem’in tevessülü ile alakalı hadiste de, diğer birçok hadiste olduğu gibi, kuvvet derecesinde ihtilaf edilmiş olmaktan başka bir özellik yoktur ki, hadisi ‘sahih’ kabul edenleri tekfir edelim.
————————————————–

[1]- Suyuti “Dürrü’l-Mensür” 60/1. Muhammed bin Ali bin Hüseyin, Ebû Cafer Bakır ile aynı kişi olup Kütüb-ü Sitte sahiplerinin, kendisinden rivayette bulunduğu tabiinin güvenilir ravilerinden biridir. Kendisi, Cabir, Ebû Said İbni Ömer ve diğerlerinden rivayetlerde bulunmuştur
———————-
[2]- “Mecmau’z-Zevaid” (69/10) da: “Bu hadisi Taberani “Evsat” ta zikretmiş, Heytemi de isnadı ‘hasen’ görmüştür” denmiştir..
—————————————
[3]- Kastallani, “Mevahibu’l-Ledünniye” 186/1
—————–
[4]- İbni Teymiye, “Fetava” 150/2
———–
[5]- “Şerhu’l-Mevahib” 89/1

[Mefahim]

Hz Adem(as) ve tevessül(1)

teberani,Mülcemül evsat,sayfa 313,hadis numarasi 6502

Hz Adem aleyhisselamin tevessül hadisi(bundan sonraki paylasimda BU hadisi destekleyen hadisi serifleri paylasacaz insallah)

Hadisi şerifte varit olduğuna göre Hz. Âdem Peygamberimiz’le tevessül etmiştir. Hakim “Müstedrek” adlı kitabında aktarır: “Ebu Said Amr bin Muhammed bin Mensur el-Adl, Ebu Hasan Muhammed bin İshak bin İbrahim el-Hanzali’den, o, Ebu Haris Abdullah bin Müslim el-Fehri’den, o, İsmail bin Müselleme’den, o, Abdurrahman bin Zeyd bin Eslem’den, o, babasından, babası dedesinden, dedesi de Hz. Ömer -radıyallâhu anh-’dan rivayet etmiştir ki Allah Resulü -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

لما اقترف آدم الخطيئة قال يارب أسألك بحق محمد لما غفرت لي فقال الله ياآدم وكيف عرفت محمداً ولم
أخلقه قال يارب لأنك لما خلقتني بيدك ونفخت فيَّ من روحك رفعت رأسي فرأيت على قوائم العرش مكتوباً لا
إله إلا الله محمد رسول الله فعلمت أنك لم تضف إلى اسمك إلا أحب الخلق إليك فقال الله صدقت يا آدم إنه
لأحب الخلق إليَّ أدعني بحقه فقد غفرت لك ولولا محمد ما خلقتك

“Âdem –aleyhisselâm- hata işlediği zaman: “Allah’ım senden Muhammed’in hakkı için bağışlanmamı istiyorum” diye dua etmişti. Allah -celle celâluhu- ona: “ey Âdem! Sen Muhammed’i nereden biliyorsun ben daha onu yaratmadım” diye sorunca o: “Ya rabbi! Sen beni yaratıp ruhundan üfürdüğün vakit ben başımı kaldırıp gökyüzüne baktığım zaman arşın üstünde “la ilahe illallah Muhammedün rasülullah” yazdığını gördüm ve anladım ki sen birisini isminin yanında zikrediyorsan o mahlûkatın sana en sevgili olanıdır.” Allah -celle celâluhu-’da bunun üzerine:“evet ey Âdem! Doğru söyledin muhakkak ki o, bana insanların en sevgilisidir. Onun hürmetine benden iste bende seni bağışlayayım. Muhammed olmasaydı seni de yaratmazdım.”

Bu hadisi Hâkim “Müstedrek”te (615/2),[1] Hafız Suyuti “Hasais’i-Nübüvve”de zikretmiş ve sahih kabul etmişlerdir.[2] Beyhaki “Delaili’n-Nübüvve”de (489/5)’de zikretmiştir. Bilindiği gibi Beyhaki kitabının mukaddimesinde mevzu rivayetleri asla nakletmediğini söyler. Ez-Zerkani “Mevahibü’l-Ledüniye” de[3], es-Subki “Şifau’s-Sikam” da bu hadisi zikretmişler ve sahih kabul etmişlerdir. El-Kastallani de aynı şekilde hadisi sahih görmektedir. Hafız Heytemi hadis hakkında şöyle demektedir: “Bu hadisi et-Taberani “Evsat” ve “Sagir” kitaplarında zikretmiştir. Fakat senedinde benim bilmediğim biri vardır.”[4]

Bu hadis, İbni Abbas -radıyallâhu anh-‘dan başka bir senetle nakledilmiş ve orada:
فلولا محمد ما خلقت آدم ولا الجنة ولا النار
“Muhammed olmasaydı seni yaratmazdım. Muhammed olmasaydı cennet ve cehennemide yaratmazdım”[5] lafzı ile rivayet edilmiştir.

Ulema, hadisin derecesiyle alakalı ihtilaf etmişlerdir. Zehebi’nin içlerinde bulunduğu bazı âlimler hadisin ‘mevzu’ olduğunu iddia ederek reddetmişlerdir. Kimisi hadisin ‘zayıf’ kimisi de ‘münker’ olduğunu ileri sürmüşlerdir. Yani âlimler hadisle alakalı bir görüş üzere ittifak etmemiş. Kimisi reddetmiş, kimisi kabul etmiş, kimiside tevakkuf ederek hiç bir tarafı tercih etmemişlerdir.

Tabi bu ihtilafların hepsi hadisin senediyle alakalı tartışmalardır. Yoksa bu ihtilaflar hadiste geçen mananın merdut olduğu anlamına gelmemektedir.

Hadisin manası ile alakalı sözü Şeyhülislam İbni Teymiye’ye bırakalım.
İbni Teymiyye bu hadisteki manayı teyid eden iki rivayet daha zikrederek, bu hususta şunları söylemiştir:

“Ebu’l-Ferec İbni Cevzi, senediyle birlikte Meysere’den şunu nakleder: “Meysere, şöyle anlatmıştır: “Ben bir gün sormuştum: “Ya Rasulallah! Sen ne zaman peygamber oldun? O -sallallahu aleyhi ve sellem-’da şöyle cevaplamıştı:

لما خلق الله الأرض واستوى إلى السماء فسواهن سبع سموات وخلق العرش كتب على ساق العرش محمد
رسول الله خاتم الأنبياء وخلق الله الجنة التي أسكنها آدم وحواء فكتب اسمي على الأبواب والأوراق والقباب
والخيام ، وآدم بين الروح والجسد فلما أحياه الله تعالى نظر إلى العرش فرأى اسمي فأخبره الله إنه سيد ولدك
فلما غرهما الشيطان تابا واستشفعا باسمي إليه

“Allah, yeryüzünü yaratıp semaya yönelerek onu yedi kat olarak düzenlediği zaman, arşı yaratıp, arşın direklerine (sak’ına??) peygamberlerin sonuncusu Muhammed Allah’ın resulüdür diye yazdığı zaman, cenneti yaratıp oraya Âdem ve Havva’yı yerleştirip, bütün kapılarına yapraklarına, çadırlarına (hıyam??) ve kubbelerine benim ismim yazdığı zaman, Âdem ruh ile ceset arasındayken ben yaratılmıştım. Allah, Âdem -aleyhisselâm-ı dirilttiği zaman arşa bakıp ismimi gördüğünde, Allah ona: “o senin çocuklarının efendisidir” diye bildirmişti. Şeytan, Âdem ve Havva’yı aldattığında benim ismim ile Allah’tan şefaat dileyerek tövbe etmişlerdir.”

Ebu Nuaym Hafız “Delailü’n-Nübüvve” adlı kitabında Ebu’l-Ferec tarikıyla şu rivayeti yapar: “Süleyman bin Ahmed, Ahmed bin Reşideyn’den, o, Ahmed bin Said el-Fehri’den, o, Abdullah bin İsmail el-Medeni’den o, Abdurrahman bin Zeyd bin Eslem’den, o, babasından, o da Ömer bin Hattab –radıyallahu anh-‘dan şöyle rivayet etmiştir: “Allah Resulü -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

لما أصاب آدم الخطيئة رفع رأسه فقال يارب بحق محمد إلا غفرت لي فأوحى إليه : وما محمد ومن محمد
فقال يا رب إنك لما أتممت خلقي رفعت رأسي إلى عرشك فإذا عليه مكتوب لا إله إلا الله محمد رسول الله
فعلمت أنه أكرم خلقك عليك إذ قرنت اسمه مع اسمك فقال نعم قد غفرت لك وهو آخر الأنبياء من ذريتك
ولولاه ما خلقتك

“Âdem, hata işlediğinde, başını kaldırmış ve: “ya Rabbi Muhammed hürmetine beni affet” diye dua etmişti. Ona: “Muhammed kimdir” diye sorulmuş, O da: “ya Rabbi sen beni yarattığında başımı arşa kaldırdım ve gördüm ki orada ‘La ilahe illallah Muhammedun rasulüllah’ yazılıydı. Onun ismini kendi isminin yanına koyduğun için, onun, senin katında mahlûkatın en değerlisi olduğunu anladım. Allah –celle celalühü- ona şöyle buyurmuştur: “evet öyle! Ben de umduğun gibi seni bağışladım. O senin zürriyetinden gelecek son peygamberdir. O olmasaydı seni de yaratmazdım.”

Bu hadis, öncesinde naklettiğimiz hadisin manasını teyid etmekle beraber, diğer hadisleri şerh edici mahiyettedir.” [6]

Şeyh İbni Teymiyye’nin bu rivayetleri, yukarıda zikrettiğimiz tevessül hadisini tefsir ve izah için getirmiş olmasından anlıyoruz ki, o, bu rivayetleri ‘sahih’ kabul etmiştir. Zira mevzu ya da batıl rivayetler muhaddislere göre delil kabul edilmezler. Diğer hadisin manasını teyid eden rivayetleri zikretmesinden ibni Teymiye’nin onlarıda delil kabul ettiği anlaşılmaktadır.

Şeyh İbni Teymiye bu meseleyle alakalı basiretli, dengeli ve çok güzel bir açıklama yapmıştır. O, her ne kadar, şartları el verdiği kadarıyla ulaşabildiği kaynaklar doğrultusunda böyle bir hadisi şerifin olmadığı kanaatindeyse de, hadisin delalet ettiği manayı teyit eden dâhice bir izahat yapmıştır. O, yaptığı bu açıklamalarla –Hz. Âdem rivayetini sahih kabul etmediğini düşünsek bile- hadisin delalet ettiği manayı doğru kabul ettiğini ortaya koymuştur. Böylelikle Şeyh, bu rivayette anlatılmak istenilenleri kabul etmenin şirk ve küfür olacağını, bu rivayetin asla gerçek olamayıp, tevhid ve tenzih ilkesine zarar veren batıl bir manaya delalet ettiğini iddia edenleri açık bir şekilde reddetmiş olmaktadır.

Bu tarz iddialar, körlük, anlayışsızlık ve akılsızlığın eseridir. Allah bizlere basiret versin ve bizleri doğru yola eriştirsin. Doğru yola ulaştıran sadece odur.
Şeyh İbni Teymiye “Fetava” (92/11) adlı eserinde aynen şu açıklamaları yapar:

“Peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-, mahlûkatın en şereflisi, beni Âdem’in efendisidir. Bu yüzdendir ki kimisi: “Allah onun sebebiyle âlemi yaratmış, o olmasaydı arşı, kürsüyü, güneşi, ayı, yeri ve göğü yaratmazdı” demişlerdir. Onlar her ne kadar böyle demiş olsalar da ‘sahih’ ya da ‘zayıf’ böyle bir hadis varid olmamıştır. Hadis ilmiyle meşgul olan hiçbir ehli ilim de, böyle bir rivayeti bize nakletmemiştir. Bu, sahabeye de isnat etmemiz mümkün olmayan, sahibi bilinmeyen bir sözdür. Ama bu sözü tefsir edecek olursak, doğru bir izahatı yapılabilir.

سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ
“Allah, göklerde ve yerde olanları size hizmetkâr kılmıştır” (Lokman 20)
وَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَكُمُ الأَنْهَارَ وَسَخَّر لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَآئِبَينَ وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْل
َ وَالنَّهَارَ وَآتَاكُمْ مِن كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَتَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا
“…kendi izniyle denizde yüzmek üzere gemileri emrinize verdi. Nehirleri de emrinize verdi. Düzenli olarak seyreden güneşi ve ayı da sizin emrinize verdi. Gece ile gündüzü de sizin emrinize verdi. O size isteyebileceğiniz her şeyden vermiştir. Eğer Allah’ın nimetlerini saymaya kalksanız sayamazsınız. Doğrusu insan pek zalim ve çok nankördür.” (İbrahim 32–4) ayetleri ve bunun gibi ayeti kerimeler Allah’ın bütün mahlûkatı âdemoğluna hizmet etsin diye yarattığını bildirmektedir.

Ayetlerde zikredilen ay, güneş gibi cisimlerin, anlatılan hizmetkâr olma özelliklerinden daha fazla belki daha önemli birçok hikmetleri olduğu da bilinmektedir. Buna rağmen bu nesneler, ayeti kerimede, âdemoğluna verilen nimetler ve bunların faydaları beyan ederken zikrolunmuşlardır.“Birisi, şunun için şunu yapmıştır” sözleri, o şeyi yaparken orada başka hikmet ve sebep gözetilmemiş olduğu anlamına gelmez. İşte bunun gibi “şu olmasaydı Allah şunu yaratmazdı” gibi ifadeleri kullananlar, bu ifadelerle daha büyük başka hikmet ve sebepleri yok saydıkları anlamına gelmez. Bilakis bu ifadeler, insanoğlunun en salih ve en üstünü olan Peygamber Efendimiz –sallallahu aleyhi ve sellem-’in yaratılmasının diğer her şeyin yaratılmasından çok daha büyük bir hikmete dayanmakta olduğunu ve hilkatin asıl maksadının o olduğunu bildirmekle tüm mahlûkatın mükemmelliğine, ancak O -sallallahu aleyhi ve sellem- yaratıldıktan sonra erişebilmiş olduğunu ortaya koymaktadır.”

İbni Teymiye’nin bu ifadelerinde, onun takipçisi olduğunu iddia edenlerin gözünden kaçan mühim bir nokta var ki, ona dikkat çekmeden geçmeyelim.
Kimi muhaddislerin ‘hasen’ dediği, el-Hâkim’in ‘sahih’ kabul ettiği, biraz önce isimlerini sıraladığımız muhaddislerin hepsinin rivayet ettiği, Âdem -aleyhisselâm-’ın tevessülü ile alakalı hadisin manasını İbni Teymiye, büyük bir vukufiyet ve ustalıkla izah ederken bir şey söylemiştir:

“(…) eğer bu sözü tefsir edecek olursak, doğru bir izahatı yapılabilir.

Bu şekilde düşünen herkesi şirk, küfür, bid’at, tahrif ve İslam’dan çıkmakla itham edip dünyayı ayağa kaldırıp, İbni Teymiye’nin yolunu takip eden selefiler olduklarını iddia edenlerin söyleyip durdukları şeyler nerede, İbni Teymiye’nin bu sözleri nerede. Gerçekte bunlar İbni Teymiye’den de selefilikten çok uzaktadırlar. Selefi olduğunu söyleyenlerin bu tavırları sadece bu meseleyle de sınırlı da değildir. Onlar her meselede İbni Teymiye’ye bağlı olduklarını söylerler. Ama İbni Teymiye ne zaman Peygamber Efendimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-’e tazim içeren, onun değerini azametini ve yüce mevkiini ifade eden bir şeyler söylese, onun bağlısı olduğunu iddia eden bu adamlar birden durup düşünmeye başlarlar. Sonra da, tevhid’i muhafaza etmek savıyla, İbni Teymiye’nin söylediklerini de reddederler. Allah’ım seni tenzih ederim bu ne büyük bir iftiradır.

————————————————————————————————

[1]- Bu hadisi şerifi el-Hâkim rivayet etmiş ve sahih kabul etmiştir. Çünkü o: “bu hadisin isnadı sahihtir” dediği zaman o hadisi sahih kabul ettiği anlamına gelir. Burada da öyle demiştir. Bu sözünden hadisin sahih olduğunu anlamamızın birçok sebebi daha vardır:
1- el-Hâkim, “Mütedrek” adlı kitabında sadece sahih hadisleri rivayet edeceğini söylemiştir. Kitaptaki her hadis, onun şartlarına göre sahihtir. Öyleyse bu hadisleri nakleden bir kimse “el-Hâkim bu hadisi sahih görmüştür” diyebilir.
2- Usuli hadiste kabul edilmiştir ki, güvenilir bir hadis hafızı bir hadisin senedine sahihtir dediği zaman bunu metin sahihtir şeklinde de anlamalıyız. Her ne kadar senedin sıhhati metnin sıhhatini gerektirmese de. Iraki “Elfiye” adlı kitabında şöyle demiştir:
“Bir metnin senedine ‘sahih’ ya da ‘hasen’ dendiğinde metne sahih denmemiş olsa bile, metni sahih kabul edebilirsin; eğer bunu güvenilir biri söylemiş ve hadisi zayıflıkla itham etmediyse.”
Hafız Suyuti’de kendi “Elfiye” sinde şöyle demiştir:
“Eğer güvenilir bir hafız, senede ‘sahih’ ya da ‘hasen’ diye hükmetmiş ve metinde bir illet veya şazlık yok ise, bu metnin de sahih olması anlamına gelir.”
“Tal’ati’l Envar” adlı kitabında Suyuti şöyle de söylemiştir: “Sened için‘sahih’ ya da ‘hasen’ denmişse, onu mutlak sahih kabul eyleyebilirsin. Eğer bu hükmü güvenilir biri vermişse.”
3- el-Hâkim’den hadis nakleden el-Kastallani, ez-Zarkani ve es-Subki gibi âlimler “el-Hâkim bu hadisi sahih görmüştür” ifadesini kullanmışlardır. Bu, muhaddislerin çokça kullandığı bir ifadedir.
———————–

[2]- Suyuti “ed-Dürrül Mensur”, “Hasais” ve “Riyadu’l Enika fi Şerhi Esmai Hayri’l Halika” (s/49) kitaplarında bu hadisi zikretmiş ve şöyle demiştir: “el-Hâkim “Müstedrek” kitabında bu hadisi rivayet etmiş ve ‘sahih’ kabul etmiştir.” El-Beyhaki de bu hadisi“Delailü’n-Nübüvve” adlı kitabında zikrettikten sonra şöyle demiştir: “Bu hadisi sadece Abdurrahman nakletmiştir. Ve o, zayıf bir ravidir. Fakat Beyhaki, aynı hadisi kitabında ‘Hasais’ babında İbni Abbas’dan yapılan bir rivayet için şahid olarak zikretmiş ve sonrada o hadis için: “el-Hâkim bu hadisi rivayet etmiş ve sahih görmüştür” ifadelerini kullanmıştır.
Beyhaki’nin“Menahilü’s-Safa” adlı kitabında “bu hadis zayıftır. Yani ibni Ömer tarikiyle gelen” ifadesi ile başka yerde açıkça: “bu hadisin İbni Ömer rivayetiyle gelen tariki zayıf senedle rivayet edilmiştir” ifadelerinden anlaşıldığına göre, bu hadis hakkında söylediklerini, İbni Ömer tarikıyla gelen hadis için söylemiştir.
Hulasa bu hadis şahidleri ve senedleri bir bütün olarak değerlendirilirse ona göre de ‘sahih’ bir hadistir.

——————
[3]- El-Kastallani, Daru’l Kütübü’l İlmiye baskısı olan “Mevahib” kitabının birçok yerinde bu hadisi ‘sahih’ olarak kabul etmiştir. Kastallani’nin bu eserindeki kendi ifadeleriyle, Onun bu hadisi ‘sahih’ kabul etmediğini iddia edenlerin görüşlerinin yanlış olduğu net bir şekilde görülür. Bu kitapta sahih ifadesini kullandığı son yer 392/2’dir.
Ez-Zarkani ise “Şerhi Mevahib” kitabında birçok sebepten dolayı bu hadisi ‘sahih’ kabul etmiştir. Ebû Cafer’in Malik’e dua esnasında kabre yönelmenin hükmü hakkında soru sormasından dolayı Malik’in ona: “o kabir senin ve senin baban olan Âdem –aleyhisselam-’ın vesile edindiği bir şeydir. Ondan yüzünü çevirme.” Dediğini nakleden Zerkani sonra şunları söyler: “Kadı İyaz, bu rivayeti “La be’se fih” (sahih) bir isnatla “Şifa” adlı kitabında zikretmiştir. Hatta onun sahih olduğu da ifade edilmiştir.” C:7 S:314.
Zarkani bu ifadeleri Âdem -aleyhisselam-’ın biraz önce zikredilen tevessül ile alakalı rivayeti için söylemiştir.
Zerkani’nin İbni Abbas’dan ‘muallâk’ olarak rivayet ettiği hadis esnasında –ki bu bile tek başına kuvvetli bir şahiddir- kullandığı şu ifadelere bakalım: “el-Hâkim bunu sahih görmüş es-Subki “Şifau’s-Sikam”da, el-Belkini “Fetava”sında bunu onaylamıştır. Bu sözler öylesine söylenmiş değildir öyleyse bu hadis ‘merfu’ kabul edilmelidir.”
Zerkani’nin bu ifadelerini destekleyen başka ifadeleri de vardır. Onun söylemiş olduğu ve kitaplarında teyid ettiği ve uyulmasını istediği görüşü de bu doğrultudadır.

—————-
[4]- Heytemi “Mecmeu’z-Zevaid” 253/8

—————
[5]- Hâkim “Müstedrek” 615/2’de bunu rivayet etmiş ve “isnadı ‘sahih’ tir” demiştir. Şeyhülislam Belkini “Fetava”sında rivayeti ‘sahih’ kabul etmiştir. Şeyh İbni Cevzi “Vefa” adlı kitabının evvelinde, İbni Kesir’de “Bidaye” 81/1’de bu hadisi zikretmişlerdir.
————–

[6]- Fetava” 150/2

[Mefahim]