Imam kurtubi tefsiri, bakara 89
Yahudilerde araci olarak Peygamber – aleyhi’s-salatu ve’s-selam –
Bi Hakki Muhammed(sav), Peygamber Efendimiz(sav)’in hakki için, bu cümle yahudiler için bile zafer vermistir, Kur’an bunu güzel kelimeleriyle kanitliyor:
Kendilerine ellerindekini (Tevrat’ı) tasdik eden bir kitap (Kur’an) gelince onu inkar ettiler. Oysa, daha önce (bu kitabı getirecek peygamber ile) inkarcılara (Arap müşriklerine) karşı yardım istiyorlardı. (Tevrat’tan) tanıyıp bildikleri (bu peygamber) kendilerine gelince ise onu inkar ettiler. Allah’ın lâneti inkarcıların üzerine olsun. (Sure-i Bakara, 89)
1. Imam Kurtubî
imam Kurtubî bu gelenek ile ilgili, ibni Abbâs’in sözlerini aktariyor:
قال ابن عباس : كانت يهود خيبر تقاتل غطفان فلما التقوا هزمت يهود , فعادت يهود بهذا الدعاء وقالوا : إنا نسألك بحق النبي الأمي الذي وعدتنا أن تخرجه لنا في آخر الزمان إلا تنصرنا عليهم . قال : فكانوا إذا التقوا دعوا بهذا الدعاء فهزموا غطفان , فلما بعث النبي صلى الله عليه وسلم كفروا , فأنزل الله تعالى : ” وكانوا من قبل يستفتحون على الذين كفروا ” أي بك يا محمد
Hayber yahudileri, sikca Gatafan kabilesiyle savasiyorlardi. Savasin sonunda yahudiler kaybettiler. Yahudiler tekrar saldirdiklarinda, su sekilde duâ ettiler:”(Ey Allahim), Bize ahir zamanda gönderecegini söz verdigin, ümmî olan peygamberin(sav) hürmetine, bize onlara karsi yardim et.” Ibbni Abbâs sunu ekliyor: her düsmanlariyla karsilastiklarinda bu sekilde dua ettiler, ve Gatafan kabilesini yendiler. Ama peygamberimiz(sav) geldiginde, onu inkar ettiler. O zaman yüce Allah bu ayeti indirdi: “Ve önceden kendileri düsmana karsi zafer için dua ettiklerinde(Son peygamber, Muhammed(sav) ve ona inen kuran’in vesilesiyle),” bu senin vesilen ile ya Muhammed (sav).
[Kurtubi El Camiul Ahkamul Kur’an, bakara 89 tefsirinde]
2. Mahmud Alusî
وكانوا من قبل يستفتحون على الذين كفروا نزلت في بني قريظة والنضير كانوا يستفتحون على الأوس والخزرج برسول الله صلى الله عليه وآله وسلم قبل مبعثه قاله ابن عباس وقتادة والمعنى يطلبون من الله تعالى أن ينصرهم به على المشركين كما روى السدي أنهم كانوا إذا اشتد الحرب بينهم وبين المشركين أخرجوا التوراة ووضعوا أيديهم على موضع ذكر النبي صلى الله عليه وآله وسلم وقالوا:اللهم إنا نسألك بحق نبيك الذي وعدتنا أن تبعثه في آخر الزمان أن تنصرنا اليوم على عدونا فينصرون فلما جاءهم ما عرفوا كفروا به كنى عن الكتاب المتقدم بما عرفوا لأن معرفة من أنزل عليه معرفة له ووجه الدلالة من هذه الآية ظاهر فإن الله سبحانه أقر استفتاح اليهود بالرسول ولم ينكره عليهم وإنما ذمهم على الكفر والجحود بعد إذ شاهدوا بركة الاستفتاح بالنبي صلى الله عليه وآله وسلم .
Bu ayet Beni Kureyze ve Beni Nadir hakkinda inmistir, onlar Evs ve Khazraj’a karsi zafer için dua ediyordular, bu peygamber efendimiz(sav)’in peygamberliginden öncedir. Ibni Abbas ve Katâde, ayni gerçek için ifade verdi. Mânasi: Müsriklere karsi zafer için, o(peygamberimiz sav)’nun vesilesiyle, Allah’a duâ ettiler. Es-Sudiyy: Onlar ve müsrikler arasinda savas var iken, tevrati açtilar ve ellerini peygamberin(sav) yazildigi yere bastilar ve duâ ettiler: “Ey Allahim, biz sana, bize gonderecegini söz
verdigin ahir zaman peygamberinin vesilesiyle duâ ediyoruz; bize bugun düsmanlarimiza karsi zafer ver.” Ve bu duadan sonra savasi yendiler.
[Mahmud Alûsî, Rûhul mânî(1:320) ]
3. Imam Celalettin Mahallî ve Celalettin Suyûtî
Yahudiler su sekilde dua ediyordular:
“Ey Allahim, bize, ahir zaman peygamberinin vesilesiyle zafer ver”
[ Mahallî ve Suyûtî, Tefsir ul Celaleyn(s.14) ]
4. Imam ibni Kesir
Dedi ki:
Yahudiler, Arap müsrklerini yenmek için, Muhammedin(sav) vesilesiyle dua ediyordular.
[Ibni kesir, Tefsir ül, Kuranül azîm]
5.Imam Suyûtî
Imam Suyûtî, Ibni Abbas’in yetkisiyle 2 gelenek anlatiyor:
Beni Kureyzenin ve Beni Nadirin yahudileri, peygamber efendimiz(sav)’den once kafirlere karsi zafer için dua ederdiler: “Ey Allahim, ümmî olan peygamberin vesilesiyle, bize zafer nasib eyle.” Ve onlar muzaffer oldular.
Medinenin yahudileri, peygamberin(sav) gelmesinden once, kafir arap(kabileleriyle)– Esad Gatafan, Cüheyne ve Uzra – savaslarinda, onlara karsi zafer için Allah’in Resûlunu çagirirdilar. Derdiler ki: Ey Allahim, Ya Rabbim, gelecek peygamberin(sav) ve kitabin hakki için, bizi onlara karsi muzaffer eyle.
[Suyûtî, ad-Durr-ul-manthūr (1:88) ]
Benzer rivayetlerin kaynakları:
1. Abdullah bin Muslim bin Kuteybe, Tefsir Garibil Kuran,sayfa 58)
2. Ibn Cerir Taberi, Camiul Beyan, 1:325
3. Begavi, Mealimut tenzil, 1:93
4. Ebu’l Fazl al mibadi, Keşf’ul esrar ve uddetul ebrar, 1:272
5. Ibn’ul Cevzi, Ilm’it Tefsir, 1:114
6. Mucahid bin Cubeyr, Tefsir, 1:83
7. Beydavi, Tefsir, 1:122
8. Nesefi, el-Medarik, 2:61
9. Hazin, Lubebut tevil fi meani’t tenzil, 1:65
10.Ebu Hayyan Endelusi, Tefsirul Bahril muhit, 1:303
11. Ibrahim bin Ömer Bikai, Nezmud derar fi tenasubil ayet ves suver, 2:37-7
12. Abdurrahman Hasan Huseyin, Camiul beyan fi tefsiril Kuran, 1:23
13. Abu Suud Amadi, Mezeyel Kuranul kerim, 1:128
14.Ismail Hakki, Ruhul Beyan,1:179
15.Suleyman bin Ömer, el Futuhatul aliyye, 1:77-8
16. Şevkani, Fethul Kadir, 1:112
17.Muhammed Reşid Reza,tefsirul Menar, 1:381
18. Ibn Cuzey, Kitabul Taşhil li ulumit tenzil, 1:53
19. Hatib Şurbini, es Siracul munir, 1:76
20. Zuhayli, et Tefsirul Munir, 1:219-20
21. Tentavi Cevher, el Cevahir fi tefsiril Kuranul kerim, 1:96
Following traditionists and biographers also narrated the same tradition:
22. Hakim, el Mustedrek, 2:263
23. Acurri, eş-şeriat, 446-8
24. Beyhaki, delailun nubuvve, 2:76-7
25.Ebu Nuaym , delailun nubuvve, 44-5
26. Ibn Kesir, el bidaye ven nihaye, 2:274-5
Islam Kalesi 